Strona e-budownictwo jest narzędziem dla inwestorów do elektronicznego wypełniania i wysyłania wniosków oraz zgłoszeń wraz załącznikami do organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Strona została stworzona na zlecenie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, gdzie od kilku miesięcy trwają intensywne prace nad cyfryzacją obszarów procesu inwestycyjno-budowlanego uregulowanych w Prawie budowlanym.
Więcej informacji na temat projektu cyfryzacji znajdziesz pod adresem https://www.gunb.gov.pl/strona/cyfryzacja
Obecnie na stronie e-budownictwo możesz wypełnić i wygenerować formularze 9. wniosków lub zgłoszeń (zgodnie z ich nazwami na stronie głównej) oraz oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, ale w dalszym ciągu należy je dostarczyć do urzędu w dotychczasowy sposób. Dopiero wejście w życie nowelizacji ustawy Prawo budowlane po 19 września 2020 r. otworzy możliwość przesyłania dokumentów w procesie inwestycyjno-budowlanym elektronicznie za pomocą serwisu e-budownictwo.
Po 19. września 2020 r. będzie możliwe wygenerowanie wniosków dla wybranych procedur, dołączenie do nich wymaganych załączników, podpisanie ich profilem zaufanym lub podpisem elektronicznym i przesłanie do urzędu poprzez platformę ePUAP, z którą serwis będzie zintegrowany.
W procesie budowlanym występują dwa rodzaj organów: organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego.
Przed przystąpieniem do robót budowlanych powinieneś uzyskać zgodę na ich wykonywanie, czyli zwrócić się do organu administracji architektoniczno-budowlanej.
Sprawami dotyczącymi udzielenia zgody na roboty budowlane zajmują się pierwsze ze wskazanych organów. W większości jest to starosta (prezydenta miasta na prawach powiatu) właściwego ze względu na miejsce inwestycji (art. 82 ust. 2 ustawy Prawo budowlane). Natomiast organy nadzoru budowlanego zajmują się kontrolą procesu budowlanego. Zwykle pierwszym pismem, które składa się do organu nadzoru budowlanego jest zawiadomienie o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych. Organy te przyjmują zawiadomienia o zakończeniu budowy albo wydają pozwolenia na użytkowanie (szerzej w art. 83 ust. 1 ustawy Prawo budowlane). Organem tym najczęściej jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego.
Niekiedy jednak właściwy będzie wojewoda i wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji o istotnym znaczeniu dla kraju lub regionu. Organy te zajmują się sprawami obiektów i robót budowlanych:
realizowanych przez Krajowy Zasób Nieruchomości,
usytuowanych na terenie pasa technicznego pomiędzy morzem i lądem,
niektórych budowli hydrotechnicznych,
dróg krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do ich utrzymania oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu,
zjazdów, czyli miejsc połączenia nieruchomości położonej przy drodze z drogami krajowymi i wojewódzkimi,
drogowych obiektów inżynierskich sytuowanych w granicach pasa drogowego a niezwiązanych z drogami krajowymi i wojewódzkimi,
sieci uzbrojenia terenu poza pasem drogowym drogi krajowej lub wojewódzkiej, oraz dróg gminnych lub powiatowych jeżeli ich realizacja wynika z budowy lub przebudowy dróg krajowych i wojewódzkich,
linii kolejowych wraz z infrastrukturą kolejową, obiektami, urządzeniami oraz sieciami uzbrojenia terenu niezwiązanymi z użytkowaniem linii, jeżeli ich realizacja wynika z budowy lub przebudowy linii kolejowej,
usytuowanych na obszarze kolejowym,
elektrowni wiatrowych.
Pełen katalog obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem właściwym w pierwszej instancji jest wojewoda lub wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego znajdziesz w art. 83 ust. 3 ustawy Prawo budowlane i rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem pierwszej instancji jest wojewoda.
Prawo budowlane przewiduje szereg różnych pozwoleń (np. na budowę, rozbiórkę, użytkowanie) oraz zgłoszeń lub zawiadomień (dotyczących robót budowlanych, rozbiórki, zmiany sposobu użytkowania, o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, zakończeniu budowy).
Zgodnie z ustawą dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane roboty budowlane można rozpocząć na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę (art. 28 ust. 1).
Nie zawsze będziesz potrzebował pozwolenia na budowę. Niekiedy wystarczy, że zgłosisz budowę lub zamiar wykonania innych robót budowlanych. W art. 29 Prawa budowlanego jest katalog obiektów budowlanych i robót budowlanych zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Ponadto jest również grupa obiektów i robót budowlanych, których wykonanie nie wymaga nawet dokonania zgłoszenia.
Zgłoszenie zamiaru wykonywania robót budowlanych jest uproszczeniem i skróceniem drogi dla inwestora. Bardzo często inwestycje będziesz mógł zrealizować po zgłoszeniu budowy lub innych robót budowlanych bez konieczności sporządzenia projektu budowlanego.
Należy jednak pamiętać, że pomimo zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę budowa niektórych obiektów będzie wymagała załączenia np. projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami czy decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W praktyce najczęściej określa się tą procedurę jako „zgłoszenie z projektem”.
Takiego zgłoszenia z projektem i załączoną decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeśli nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wymagać będzie m.in. budowa wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane.
Zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Termin ten nie jest dowolny, bowiem organ administracji architektoniczno-budowlanej, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia może wnieść sprzeciw.
Niekiedy budowa lub wykonanie innych robót budowlanych może wymagać spełnienia innych warunków, by inwestor nie musiał dokonywać zgłoszenia. Przykładowo budowa przyłączy: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych, telekomunikacyjnych (z zastrzeżeniem art. 29a) lub stacji ładowania, jest możliwa bez dokonywania zgłoszenia, jednak wymaga wtedy sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. W takim przypadku, do budowy stosuje się przepisy prawa energetycznego albo o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (art. 29a)
Należy również pamiętać, że zgłoszenia wymagają roboty budowlane, wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, zaś przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków pozwolenia na budowę, nawet jeśli z takiego obowiązku byłyby zwolnione z uwagi na parametry i funkcję obiektu. W takich przypadkach do wniosku o pozwolenie na budowę oraz do zgłoszenia zawsze załącz pozwolenie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Niekiedy, pomimo uzyskania zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej, przed rozpoczęciem robót budowlanych będziesz jeszcze zobowiązany zawiadomić m.in. organ nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, zaś po zakończeniu budowy zanim przystąpisz do użytkowania obiektu budowlanego, niezbędne będzie zawiadomienie organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, albo nawet uzyskanie pozwolenia na użytkowanie.
Zawsze możesz wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę czy z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nawet jeśli przepisy przewidują tylko obowiązek dokonania zgłoszenia budowy lub robót budowlanych albo zawiadomienia o zakończeniu budowy (art. 29 ust. 5 i art. 55 ust. 2).
Szczegóły znajdziesz w opisach poszczególnych formularzy lub we właściwym organie administracji architektoniczno-budowlanej lub nadzoru budowlanego.
Decyzję o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej (starosta lub w określonych przypadkach wojewoda), również gdy prowadzisz roboty na podstawie decyzji organu nadzoru budowlanego.
Organ administracji architektoniczno-budowlanej wydał zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu i nie ma już możliwości wniesienia sprzeciwu.
Zaświadczenie to w pełni daje ci prawo jako inwestorowi do zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
Nie. Zgoda właściciela obiektu nie jest wymagana, gdy inwestor jest właścicielem obiektu budowlanego.
Roboty zabezpieczające i rozbiórkowe można rozpocząć przed dokonaniem zgłoszenia rozbiórki, jeżeli pozwolą na usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Jednak bezzwłocznie zgłoś taką rozbiórkę.
Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Osoba, która składaj oświadczenie jest świadoma odpowiedzialności karnej za podanie nieprawdy w oświadczeniu zgodnie z art. 233 Kodeksu karnego. W formularzu elektronicznym oświadczenia przepis ten jest wprost wymieniony.
Zgodnie z art. 233 § 1 Kodeksu Karnego kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jak wynika z art. 233 § 6 Kodeksu Karnego art. 233 § 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Nie. Zgoda dotychczasowego inwestora, na rzecz którego decyzja została wydana, nie jest wymagana, jeżeli własność nieruchomości lub uprawnienia wynikające z użytkowania wieczystego dotyczącego nieruchomości, które są objęte decyzją o pozwoleniu na budowę po wydaniu tego pozwolenia przeszły z dotychczasowego inwestora na nowego inwestora wnioskującego o przeniesienie pozwolenia na budowę.
Wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych składa się do organu nadzoru budowlanego.
Do zgłoszenia robót budowlanych musisz dołączyć:
oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki,
pozwolenia, uzgodnienia i opinie, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów szczególnych, w tym np. decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.
Do zgłoszeń niektórych robót budowlanych musisz dołączyć również inne dokumenty, w szczególności projekt zagospodarowania terenu lub projekt architektoniczno-budowlany. Dokonanie tych zgłoszeń, ze względów technicznych, nie jest obecnie możliwe drogą elektroniczną.
Jeśli organ uzna, że zgłoszenie jest niezgodne z przepisami (np. inwestycja jest sprzeczna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub zgłoszenie dotyczy robót budowalnych, których wykonywanie wymaga pozwolenia na budowę) wniesie sprzeciw, co oznacza, że nie będzie można zrealizować inwestycji. Na wniesienie sprzeciwu organ ma 21 dni od dnia otrzymania zgłoszenia. Sprzeciw organ wnosi w formie decyzji administracyjnej, od której służy odwołanie.
W przypadku braków lub błędów w przesłanych dokumentach, organ w terminie 21 dni od dnia otrzymania zgłoszenia, nałoży obowiązek uzupełnienia dokumentów w wyznaczonym terminie. Jeśli ich nie uzupełnisz, organ wniesie sprzeciw. Jeśli je uzupełnisz, organ ponownie będzie miał 21 dni na ich sprawdzenie.
Obecnie przepisy nie przewidują możliwości weryfikacji zgłoszenia, które zostało przyjęte bez sprzeciwu. Nie oznacza to, że dokonanie zgłoszenia uniemożliwia kontrolę legalności robót przez organy nadzoru budowlanego, również zgodność z warunkami techniczno-budowlanymi. Jeżeli roboty wymagały uzyskania pozwolenia na budowę, mogą zostać uznane za samowolę budowlaną i organ będzie musiał wszcząć właściwe postępowanie.
Aktualne i kompletne dane ewidencyjne działki znajdziesz m. in. w powiatowym ośrodku dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz w urzędzie gminy. Możesz też odwiedzić stronę internetową prowadzoną przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii – www.geoportal.gov.pl.
O tym, czy w konkretnym przypadku do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego należy dołączyć projekt rozbiórki, każdorazowo decyduje właściwy w sprawie organ administracji architektoniczno-budowlanej. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby inwestor przedłożył projekt rozbiórki z własnej inicjatywy, nie czekając na stanowisko organu. Projekt rozbiórki nie jest projektem budowlanym w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, dlatego do projektu rozbiórki nie odnoszą się wymagania dotyczące zakresu i formy projektu budowlanego.
Nie. Jako inwestor możesz działać poprzez pełnomocnika. Jednak konieczne może być wniesienie opłaty skarbowej za pełnomocnictwo i załączenie dowodu, który potwierdza tę wpłatę wraz z pełnomocnictwem. Możesz załączyć kopie (zdjęć, skanów) tych dokumentów.
Tak. Ustawa Prawo budowlane pozwala na załączenie kopii pozwoleń, uzgodnień, opinii i innych dokumentów. Nie musisz dołączać oryginalnych dokumentów. Dokumenty te mogą być dołączone również w postaci skanów lub zdjęć tych dokumentów. Oczywiście zdjęcie musi być dobrej jakości, z widocznymi danymi na decyzji (data, adresat, treść, podpis).
Przeniesienia praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia można dokonać w postaci elektronicznej. Odbywa się w formie decyzji, a nie zgłoszenia.
W celu przeniesienia praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia wypełnij wniosek o przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia.
W takim przypadku, każda osoba powinna złożyć oświadczenie oddzielnie.
Wskazanie w oświadczeniu, że posiadasz zgodę pozostałych współwłaścicieli jest wystarczające. Jednak organ przyjmujący zgłoszenie może zażądać jego uzupełnienia.
Wskaż w oświadczeniu zarówno dokument potwierdzający istnienie prawa (np. numer księgi wieczystej), jak i nazwiska współwłaścicieli, którzy wyrazili zgodę na wykonanie robót.
Dysponowanie nieruchomością na cele budowlane stanowi, co do zasady, czynność przekraczającą zwykły zarząd rzeczą wspólną. Dlatego potrzebujesz zgody wszystkich współwłaścicieli. Jeśli chcesz złożyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością, której jesteś współwłaścicielem, koniecznie uzyskaj zgodę pozostałych współwłaścicieli.